Murat Çark kılavuzluğunda “whisky mentoring” açıklamak gerekirse viski ile ilgili koku, damakta kalan tat, üretimi ve tarihçesi üstüne keyifli bir eğitimdeydik.
Bilinen ilk adıyla uskebeaghe(uşkeba), hayat suyu “water of life- aqua vitae” anlamına gelmekteydi. Günümüzde viski ortaya çıktığı İskoçya ve Birleşik Krallık kökenli viskiler “whisky ve ya scotch” olarak adlandırılmakta, Amerika kökenli viskiler ise “whiskey ve ya bourbon” olarak adlandırılmaktadır.
Amerika ve Ada ülkelerinin viskileri üretimde ve kullanılan malzeme açısından farklılıklar barındırmakta. İskoç viski yasaları gereğince viski arpa, buğday, çavdar, mısır bazlı ve iki kere damıtılması gereken bir içkidir, Amerikalılar ise viski üretimine %51 den az olmayacak mısır içeriği zorunluluğu getirmişler ve tek damıtımla üretmekteler.
Koku ve tat konusunda viskileri uygulamalı olarak yan yana tadım ve koklamak anlamaya çok daha yardımcı olmakta. Eğer imkanınız olursa bir kadeh Dimple ve bir kadeh Talisker yanyana koyup koklarsanız birinden gelen meyvemsi diğerinden ise iyot, yosun, deniz kokularını fark etmeniz muhtemel.
Viski kendi içinde de malt, grain ve blended olarakta üçe ayrılmakta. Malt viski tek bir üretim evinden çıkan %100 arpa bazlı harmanlanmamış viskilerdir ve yoğun aromalara sahip, diğerlerine nazaran daha pahalı viski çeşitleridir. Grain(tahıl) viski değişik oranlardaki tahıllardan üretilen daha az aromalara sahip viskilerdir. Blended (harmanlanmış) viski malt viski ile grain viski karıştırılarak viskiye hem aroma karakter kazandırılıp hemde fiyat malt viskiye göre biraz kırılmış aşağı çekilmiş olur. Bununla birlikte viski nasıl içilmeli yanında neler tüketilmeli konusu da akıllarda ayrı bir sorun.
Viski genelde diğer meşrubatlarla karıştırılması pek bir tavsiye konusu değil hatta buz kullanımına da buzun eriyip viskiyi sulandırmasından dolayı da sıcak bakılmıyor. Bunun yerine önceden soğutulmuş taşlar “whiskey stone”, taş yerine buz şeklinde plastik kalıplar var ve tüketimden önce dolapta soğutmakta her zaman bir seçenek tabi.
Viski yanında tüketim ise dünyada kabul gören isli somon fümeymiş, bizde belki lakerda olabilir. Kuruyemiş tüketilcekse kavrulmuş badem, antepfısıtığı veya kuru meyveler tercih edilebilir. ? Murat Beyin söylediği bir başka tüketim ürünü ise sizinde çok yakından tanıdığınız ilk duyulduğunda ise şaşırtan lahmacun. Evet içinde baharatsı aromalarıyla lahmacunda viskinin yanına iyi bir dostmuş ama biz de henüz denemedik. ☺️ Murat Beyin samimi ve esprili yapısıyla kurduğu cümle; “tereddütü ve şüphesi olanlar fındık lahmacundan başlayabilir” bizi bir hayli güldürdü.