Şarabı diğer içkilerden ayıran en önemli özellik yaşayan bir varlık olmasıdır. Şarap, insan gibi doğar, gelişim gösterir ve bir süre sonra hayatını tamamlamak üzere inişe geçmeye başlar. Hassas bir yapıya sahip olan şarap, uygun koşullarda saklanmazsa kalitesinden ödün vererek gelişimini sürdüremez.
1. HER ŞARAP YILLANDIRILIR MI?
Öncelikli olarak cevap vermeniz gereken soru şu: şarabınızı saklamak mı istiyorsunuz yoksa yıllandırmak mı? Şarabın yıllandıkça değer kazandığı konusunda yerleşmiş bir yanılgı vardır. Her şarap yıllandırılmaya uygun değildir. Dünyada üretilen tüm şarapların %1’i yıllandırılmaya uygundur. Geri kalan büyük çoğunluğu ise hızlı tüketime yöneliktir. Üzüm çeşidi, rekolte ve üretim tekniği gibi bazı faktörler şarabın yıllandırılabilir olup olmadığını etkiler.
2. ŞARAP YATIK MI SAKLANMALI?
Şarabın oksijenle temas etmesini engelleyecek bir ortamda şişelenmesinden sonra şişelerin ağızlarını kapatmak amacıyla mantarlardan yararlanılır. Şarap üreticileri mantara alternatif olarak çevir-aç kapak ya da sentetik tıpa da kullanılabilirler. Mantarlar hakkındaki detaylı yazımıza buradan ulaşabilirsiniz.
Eğer şarabınız doğal mantarla kapatılmış ise şişenin yatık saklanması gerekir. Bu sayede mantar şarapla temas ederek ıslanır, şişer ve şarabın en büyük düşmanı olan oksijene karşı korunmuş olur. Yatık saklanmayan şişelerde mantar kuruyarak şişenin içerisine hava girmesine sebep olur. Bu durum şarabınızın kısa süre içerisinde okside olmasına neden olacaktır.
Çevir-aç kapak veya vida kapak ile kapatılan şarapları dik olarak saklayabilirsiniz. Gelelim sentetik tıpalara veya mantarlara.. Doğal mantarın aksine, sentetik mantarlar esnek kalmak için nemli tutulmaları gerekmez. Dünyanın en büyük sentetik mantar üreticisi olan Nomacorc’un global pazarlama direktörü Jeff Slater’e göre yaptıkları araştırmalar sonucu sentetik mantarlarla kapatılan şişelerin yatay veya dikey olarak saklanması arasında hiçbir fark yok. Fanı olmadığım sentetik mantar kullanımını pek desteklediğim söylenemez. Sentetik yerine çevir-aç kapak kullanılmalı diye düşünüyorum. Bu da ayrı bir yazı konusu.
3. ŞARAP SAKLAMA SICAKLIĞI NEDİR?
Sıcaklık, şaraplar için bir numaralı düşman. Yüksek sıcaklıklar (20˚C ve üzeri) şarabın arzulanandan daha çabuk gelişimini hızlandırır ve şarabın kısa sürede yaşlanmasına neden olur. Çok ısınan bir şarap ‘pişer’, düz aromalar ve tatlar ile sonuçlanır. Şarabın sabit ısıda kalması, şarabı bozabilecek ani sıcaklık değişimlerine maruz kalmaması önemlidir. Sıcaklık değişimlerinin fazla olduğu yerlerden biri olan mutfaklar, uzun süreli saklama için tercih edilmemesi gerekir.
Şarabınızı uzun süreli saklama durumunda 10˚C-15˚C arasında sabit bir sıcaklık ideal. Eğer uzun süre yıllandırma gibi bir düşünceniz yoksa 15˚C-20˚C arası önerilir.
Şarapları buzdolabında tutmak birkaç aya kadar iyi fikir olabilir ama uzun vadede kesinlikle iyi değildir. Buzdolabın içerisinde nemli bir ortamın olmaması mantarların sertleşmesine ve esnekliklerini kaybetmesine neden olur. Büzülen mantar havayı şişenin içine sızdırır, şaraba zarar verir.
Evinizde kendi kavınızı oluşturmak ve bir şarap dolabı satın almak düşünüyorsanız Gustobar Events ve Wines of Turkey platformlarının kurucusu Taner Öğütoğlu ile şarabın ideal bir şekilde muhafaza edilmesine imkan sağlayan şarap dolaplarının genel özellikleri hakkında konuştuğumuz videomuzu izleyebilirsiniz.
4. NEM ORANI
Nem, mantarı korumak ve dolayısıyla şarabın içerisine havanın sızmaması için çok önemlidir. %50 ile %80 arasındaki nem oranı şarabınız için güvenli kabul edilir. %50’nin altında mantar kurumaya başlar. Tersine aşırı nemli koşullar ise küf oluşumunu teşvik edebilir ve şarabın etiketine zarar verebilir. Doğal mantar kullanılmayan şişelerde nem etkisini göz ardı edebilirsiniz.
5. IŞIK
Şarap için ölümcül olan faktörden birisi daha.. Şaraplar özellikle güçlü ışıklardan uzak tutulmalıdır. Güneş ışığı veya yapay ışıklar şarabı ısıtarak erkenden yaşlandırır, kötü kokuların gelişmesine neden olur. Şarabın rengini, aromalarını da bozar. Şarapları karanlıkta muhafaza etmek her zaman en iyisidir.
Renkli cam şişelerinin kullanımını düşünün. Kırmızı şarapların koyu renkli şişelerde olmasının en büyük sebebi ışıktan ötürü zarar görmesini önlemektir. Oysa kırmızı şaraplarda (beyaz şaraplara nazaran zengin düzeyde) bulunan fenoller şarabın zarar görmesini engellemeye yardımcı olan doğal bileşenleri vardır. Kırmızı şarapların beyazlara göre ışık etkisinden daha az zarar görmesi olasıdır. Kırmızı şarapların tüketilmeden önce ışığa maruz kalma olasılıkları beyazlara göre daha yüksek olduğu için genellikle koyu renkli şişeler kullanılır. Yaygın kullanımı olan yeşil şişelerin %50 oranında UV ışınlarına karşı bloke ettiği belirtilirken amber renkli şişelerde bu oran %90’a kadar çıkabiliyor. Beyaz şaraplarda genellikle yeşil şişelerde muhafaza edilir.
Fotograf: www.winefolly.com
6. TİTREŞİM
Sükunete bizlerin olduğu gibi şarapların da ihtiyacı var. Şaraplar güçlü titreşimlerden uzak tutulmalıdır. Uzun süre titreşime maruz kalan şaraplarda kimyasal reaksiyonların hızlanarak uzun vadede şaraba zarar verdiği yönünde teoriler vardır. Dolayısı ile bir tren istasyonun üzerine veya çamaşır makinesini yanına mahzenimizi kurmuyoruz. Sık sık rock konserleri de vermediğiniz sürece problem yok.
7. KÖTÜ KOKULAR
Kötü kokular mantardan şarabın içerisine sızabilir. İçi benzin kokan, çamaşır suyu kokan gibi bir alan şarapları saklamak için ideal yerler değildir.
