Great Market Hall (Central Market Hall) – Budapeşte Merkez Pazar Hali
Orijinal adı: Központi Vásárcsarnok
Bir ülkenin ya da şehrin ve hatta daha küçük birime inmek gerekirse bir köyün pazar yeri, oranın yeme içme kültürü hakkında önemli bilgiler verir. Hele bir de (Hele biiirr deee aylardaaann temmuz isee bestesi yazımıza eşlik etmeye başlıyor) orası turistik bir pazar değil de yerlilerin alışveriş yaptığı bir pazarsa, yeme alışkanlıkları hakkında detaylı incelemede bulunabilirsiniz. Tezgahlar arasında bir o yana bir bu yana savrulurken zamanın nasıl geçtiğini anlamazsınız. Mevsiminse hiç önemi yok, Merkez Pazar Hali’nde yazın sıcak etkilemez, kışınsa soğuk. Çünkü üstü kapalı bir alan. Budapeşte‘deki Merkez Pazar bizi hem büyüklüğüyle hem yeme içme katıyla baya büyüledi.
Bu pazar hali 1897 yılında inşa ediliyor ve Avrupa’nın çoğu yapısı gibi 2. Dünya savaşında aldığı hasarlar yüzünden restorasyona ihtiyaç duyuyor. Aceleyle yapılmış bir restorasyon nedeniyle eski etkileyiciliğini ve görkemini biraz yitiriyor. 1991 yılında yapının bakımsızlığı, buranın çökmesi gibi ciddi sorunlar doğuracak boyuta geliyor ve bu nedenle pazar kapatılıyor. Ve en nihayetinde 1996 yılında restore edilerek son görünümüne kavuşuyor. Şimdilerde şehre dair eski tarihli fotoğraflar halin üst katında sergilenmekte.
Buda ve Peşte’yi bağlayan köprülerden sadece biri olan Özgürlük Köprüsü’nün hemen yanında yer alıyor. Eskiden konumu dolayısıyla hale nehir yoluyla ulaşıp, mal indirmek isteyen gemiler için büyük bir kolaylık oluşturuyormuş. Buranın mimari Gustav Eiffel. Binanın demir işçiliği zaten tasarlayan kişi hakkında fikir yürütmemize yardımcı oluyor. Ben de Eiffel’i çağrıştıran demir işçiliğini görünce, mimariden çok anlarmışım havalarına kapıldım hemen. ”Zaten ben 500 metre öteden anlamıştım canım, Eiffel’in eserini nerde görsem tanırım” falan demeye başladım. Ki memleketim İzmir’de Eiffel’in 2 tane eserini görmek de mümkün. 500 like a onları da size anlatırım 😛
Bu pazar halinin alt katında meyve, sebze,baharat, süt ürünleri,onlarca çeşit peynir ve özellikle et ürünleri görebilirsiniz. Et ürünlerinde aradığınız her çeşidi orada bulmanız mümkün. Domuz, dana, koyun, balık, çeşitli sosisler, kaz, ördek… Yine burada özel içkileri ”palinka” ve ”unicum” bulmanız mümkün. Türkiye’ye getirdiğim palinkaları ben buradan aldım, ve şunu diyebilirim ki turistik noktalara oranla bu pazar yeri daha ucuz. Üst katta ise el işçiliği ürünleri,buraya özgü tasarımlı satranç setleri, dantel ve nakışlar satılmakta. Yine üst katta Macar Mutfağına özgü çok çeşitli yemekler gözleriniz önünde pişirilip servis edilmekte. Yalnız buranın açılış ve kapanış saatlerine dikkat etmeniz gerekiyor. Pazartesi ve Cuma arası 06.00 18.00 arasında ziyaret edebilirsiniz. Cumartesi ise 06.00 14.00 saatleri arasında kapılarını ziyaretçilerine açıyor. Pazar günü ise kapalı. Merkez pazar haline kesinlikle uğrayın, bizim için de palinkaları içip, bol bol yiyin. Çıkışında Tuna boyunca yürüyüp yediklerinizi yakarsınız zaten.