Şarap şişelerinin dibindeki içbükey girintiye “punt” adı verilir. Çoğu insan derin punta sahip olan şişelerdeki şarapların daha kaliteli olduğuna inanmaktadır. Şarabın kalitesi ile puntun derinliği arasında bir korelasyon var mı, yoksa “büyük olan iyidir” sadece bir efsaneden mi ibaret? Hadi, punt meselesine biraz kafa yoralım.

Punt ne işe yarıyor?

Her şarap şişesinde punt olmasa da, birçoğunda bulunan bu girintinin neden bulunduğu konusunda net bir fikir birliği yok. Puntun varoluş amacı hakkında birçok teori var. Şarap şişelerinin üflenerek şekillendirildiği dönemlerde camcılıkta “pipo” denilen uzun içi boş olan çubuğun ucuna alınan erimiş cam bir miktar şişirilerek şekil verdikten sonra camı üfleme piposundan ayırmak için “pontil” adı verilen metal çubuk kullanılır. Üflenmiş sıcak şişenin tabanına tutturulan pontil, camdan ayrılırken çoğunlukla bulunduğu noktada biz iz bırakır. Buna pontil izi denir. Camın tabanında bir çıkıntı bırakan bu işlem sonunda şişelerin tabanı tamamen düz hale getirilmeye çalışılsa da muhtemelen bu pek mümkün olmadı. Şişelerin dik durduğundan ve dibinde keskin bir camın bulunmadığın emin olmak için de şişenin dibini içeri doğru iterek punt oluşturulmuş oldu. Çünkü en küçük bir kusur şişenin devrilmesini kolaylaştıracaktı. Pontil, İtalyanca puntello kelimesinden türetilen ve Latince punto kelimesi kadar uzanan Fransızca bir kelime. Punt ismi de muhtemelen buradan geliyor.

1. Punt, Şarap Servisini Kolaylaştırır

Puntlar, şarap şişesini dipten tutarak servis etmeye bayılanların baş parmağını yerleştirerek kavramaya yarayan bir nokta görevi görüyor. Bunu deneyen insanların sevimsiz kazalarına bizzat şahit oldum. Gerçekten destek almak için güzel bir yer ama bana göre kesinlikle “neden punt var” sorusunun yanıtı değil.

      2. Punt Şişenin Soğumasını Hızlandırır

Punt, iç yüzey alanını arttırarak daha hızlı soğuma sağlar. En azından beyaz ve köpüklü şarap için anlamlı. Belki bira şişelerinde de girinti olsa fena olmaz değil mi? 🙂

     3. Punt, Şişelerin Daha Kolay İstiflenmesini Sağlar

Punt, şişelerin uçtan uca istiflenmesini sağlar. Şişeler bu şekilde istiflenirse yuvarlanma ve hasar görme ihtimali daha az olur ama bana kalırsa şişeleri bu şekilde istifleyecek insanların olduğunu düşünmüyorum. Eğer varsa da onlara bol şans!

   4. Punt, Tortuların Toplanmasını Kolaylaştırır

Yaygın inanışlardan bir diğeri.. Şarapta tortu oluşması durumunda puntun etrafında toplanan tortunun kadehin içine dökülmesini önlediği için puntun gerekli olduğunu düşünenler sayısı oldukça fazla.

   5. Punt, Şarap Şişesini Olduğundan Daha Büyük Gösterir

Şişelerin dibindeki bu bombeler optik yanılsama yaratarak sizi yanıltabilir. Aynı miktarda şarap için daha derin bir punta sahip olan şarap şişesinde daha fazla şarap olduğunu düşünebilirsiniz. Gözleriniz sizi kandırabilir. Aman dikkat!

   6. Punt Ne Kadar Yüksekse Şarap O Kadar Kalitelidir

Punt varlığı şarabın kalitesi hakkında hiçbir şey ifade etmez. Ancak, punta sahip şarap şişeleri genellikle düz olanlara göre daha pahalı olduğundan punt varlığı şarap üreticisinin şişesine daha fazla para harcadığının göstergesidir. Yüksek bir punta sahip şarap şişesinin seçilmesi tabii ki bir pazarlama taktiği olabilir. Ekstra ağır şişeler, derin bir punt steroid kullanımı ile şişen ile kaslar gibi görünüyor.

   7. Punt Şişeyi Yüksek Basınca Karşı Daha Dayanaklı Yapar

Punt, şişenin mukavemetini büyük ölçüde arttırır. Bu durum özellikle köpüklü şaraplarda bulunan karbondioksit gazının basıncına şişenin dayanması için daha fazla yüzey sağlar. Gazlı içeceklerin bulunduğu alüminyum teneke kutularını düşünün. Aynı nedenden ötürü tabanları düz değildir. Peki, puntsuz bir şampanya şişesi mümkün değil mi? Mümkün. Bakınız Louis Roederer’in Cristal’ına.. Rusya Çarı II. Alexander suikast girişiminden korktuğu için şampanya şişesinin şeffaf ve düz tabanlı üretilmesini talep etmişti. Cristal hala puntsuz bir şekilde II. Alexander’ın istediği gibi üretilse de maalesef Çar bir suikast sonucu hayatını kaybetti.

Bunlardan sonra punt sizin için ne anlam ifade ediyor bilemiyorum. Ancak, modern cam şişeler çok dayanaklı. Eskisi gibi tek tek el işçiliği gerekmeden kalıp kullanılarak üretilen şişelerde punt bulunuyorsa belkide bu sadece eski bir geleneğin parçası diye düşünmek lazım.

Kaynak: https://vinepair.com